เพราะธาตุเหล่านั้นมีจักขุธาตุเป็นต้น ก็กำหนดด้วยลักษณะอันเป็น
วิสภาคแก่กันและกัน.
อีกอย่างหนึ่ง คำว่า ธาตุ นี้ เป็นเพียงชื่อแห่งนิชชีวธรรม.
จริงอย่างนั้น ในพระบาลีมีอาทิว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย คนเรานี้มี
ธาตุ 6 พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ทำเทสนาในเรื่อง ธาตุ ไว้ ก็เพื่อจะ
ถอนความหมายมั่นว่าเป็นชีวะคือบุคคล.
จักขุนั้นด้วย เป็นธาตุด้วย ฉะนั้น ชื่อว่า จักขุธาตุ ตาม
ใจความที่ได้กล่าวแล้วแล. ถึงแม้ธาตุที่เหลือก็อย่างนั้นเหมือนกัน.
คำว่า มโนธาตุ ได้แก่ มโนธาตุ 3.
คำว่า ธัมมธาตุ ได้แก่ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขาร.
ขันธ์, สุขุมรูป 16, และนิพพาน.
คำว่า มโนวิญญาณธาตุ ได้แก่ มโนวิญญาณธาตุ 76.

อินทรีย์ 22

วิสัชนา 22 มีวิสัชนาใน จักขุนทรีย์ เป็นต้น พระธรรม-
เสนาบดีสารีบุตรแสดงด้วยสามารถแห่งอินทรีย์ 22.
ชื่อว่า จักขุนทรีย์ เพราะทำจักขุวัตถุนั่นแหละให้เป็นใหญ่
ในลักษณะแห่งการเห็น.